Tijdens een gastcollege voor tweedejaarsstudenten Gezondheidswetenschappen aan de Universiteit in Maastricht leerde ik Lars Houben kennen. Lars is naast zijn studie ook actief binnen Stichting Lyvia, die hij samen met zijn moeder Astrid Ticheler en zakelijk partner Wim Ringens runt. Stichting Lyvia bemiddelt studenten voor mensen die, op enigerlei wijze, hulp of ondersteuning zoeken. Ik bezocht het ‘zenuwcentrum’ van Stichting Lyvia in Sittard. Wat meteen opviel bij binnenkomst was de aanwezigheid van een viertal stagiaires, enthousiast met elkaar in gesprek over, zo begreep ik even later, één van de maatschappelijke projecten waar Stichting Lyvia ook bij betrokken is. Wat volgde was een boeiend gesprek met Astrid en Lars over het hoe en waarom van de Stichting.
Hoe is het initiatief ontstaan?
Astrid legt uit hoe het idee voor Stichting Lyvia is ontstaan vanuit haar rol als mantelzorger voor haar ouders: “Ik ben alweer 30 jaar mantelzorger. En daar zit de crux. Ik merkte dat er in het verpleeghuis heel veel mensen juist heel weinig aandacht kregen. De formele zorg is meestal prima, maar de informele zorg – de afleiding, de aandacht – ontbreekt vaak.” Aangezien Astrid lange tijd in de uitzendbranche actief was geweest, ontstond het idee om studenten in te zetten als uitzendkracht voor mensen die een stukje ondersteuning kunnen gebruiken. Astrid liet zich bijscholen tot mantelzorgmakelaar en raakte met gemeenten in gesprek over opdrachten. Drie jaar geleden was de Stichting een feit. De kracht zit hem volgens Astrid en Lars onder andere in de combinatie van expertises: Astrid vanuit haar kennis in de uitzendbranche en natuurlijk haar eigen rol als mantelzorger, Wim vanuit zijn ervaring in de gehandicaptenzorg en Lars als participerend student! “Wim is manager is geweest in de gehandicaptenzorg en heeft naast veel kennis ook een enorm netwerk”, vult Astrid aan. “Mede door Wim krijgen we veel aanvragen uit deze branche.”
Waaruit bestaat jullie dienstverlening?
“Concreet doen we nu twee takken van sport. Enerzijds bemiddelen we studenten voor de ondersteuning van mensen met een hulp- of ondersteuningsvraag en die willen participeren in de maatschappij.” De studenten zijn niet in dienst bij de Stichting, maar worden via de regeling ‘dienstverlening aan huis’ gekoppeld aan de hulpvragers (momenteel zo’n 120 mensen). “We spelen in op de transitie van de zorg”, vat Astrid samen, “een transitie richting meer participatie en zelfredzaamheid”. Anderzijds voert Stichting Lyvia maatschappelijke projecten uit. Samen met de betrokken studenten, in dit geval vaak stagiaires, wordt meegedacht over bepaalde sociale vraagstukken. Dit gaat verder dan enkel ‘project uitvoeren en klaar’. “We proberen zo veel mogelijk proactief te werk te gaan”, legt Astrid uit. “Een project rondom de begeleiding van kinderen in armoede heeft er bijvoorbeeld toe geleid dat we onderzoek hebben gedaan naar hoe de jeugd zélf denkt dat we kinderen in armoede kunnen helpen.” Rode draad in dit onderzoek was: niet stigmatiseren, maar biedt gelijke kansen voor alle kinderen en zet ze zelf in hun kracht. Andere voorbeelden van maatschappelijke projecten hebben bijvoorbeeld te maken met doelgroep vermenging of het doorbreken van het sociale isolement van eenzame ouderen door middel van een buurtontbijt. “We vertalen vraagstukken van de gemeente met de stem van de burger.”
Uniek in Limburg
“Hier in Limburg zijn we redelijk uniek”, benadrukt Astrid. “We zijn er in ieder geval als eerste mee begonnen”. Alhoewel het werk van Stichting Lyvia deels lijkt te overlappen met dat van vrijwilligersorganisaties, is het grote verschil volgens Astrid en Lars dat het aantal vrijwilligers (en hun flexibiliteit) dalende is, terwijl het aantal studenten dat zich aanmeldt bij Stichting Lyvia juist groeit. “Dat is ook het verschil met de arbeidsmarkt in de zorg: studenten zijn er altijd.” Onderscheidend is ook het feit dat Stichting Lyvia een brede doelgroep heeft. “We proberen zoveel mogelijk ouders, mantelzorgers en ouderen te ondersteunen. Veel organisaties focussen slechts op één doelgroep, bijvoorbeeld ouderen”, merkt Astrid terecht op. Pakkend vind ik vooral het voorbeeld dat Astrid aanhaalt met betrekking tot de gehandicaptenzorg: “veel gehandicapten hebben vaak als enige netwerk hun ouders, maar willen straks op hun 40e ook nog eens een glaasje bier drinken met iemand. Stichting Lyvia biedt daartoe een vernieuwend, jong en fris netwerk.”
Schakel in het web
Stichting Lyvia werkt ook intensief samen met andere organisaties, zoals scholen en studentenorganisaties. “En, we laten studenten meedenken.” Het mes snijdt dus aan twee kanten: “We willen ook de jeugd heel goed laten zien wat het betekent om te werken in de zorg.” Maar ook met vrijwilligersorganisaties wordt nauw samengewerkt. De dienstverlening van Stichting Lyvia is namelijk niet kosteloos. Mensen betalen een vergoeding van € 16,50 per uur, uit eigen middelen of via bijvoorbeeld een persoonsgebonden budget. Vrijwilligersorganisatie verwijzen bijvoorbeeld mensen die al lang op de wachtlijst staan door naar Stichting Lyvia. Op haar beurt stuurt Stichting Lyvia mensen door naar andere organisaties wanneer dit nodig is. “Er wordt altijd een intakegesprek gedaan. Daar gaan we heel zorgvuldig mee om, omdat we willen matchen op basis van een goede klik tussen partijen. Er wordt dan ook bijna nooit nee verkocht. Maar als dat al gebeurt, wordt er meegekeken en doorverwezen.”
Intrinsieke motivatie
Op dit moment beschikt Stichting Lyvia over een pool van zo’n 380 studenten, dat is op dit moment ruim voldoende om aan de vraag te voldoen. De vraag die gedurende het gesprek bij mij oprijst is waarom zoveel studenten zich aangetrokken voelen tot dit initiatief, dat zeker ook een emotioneel zware kant kent. Lars legt uit hoe hij zelf is begonnen als begeleider van een oudere man met Parkinson. “Je krijgt er zoveel waardering voor terug, daar doe je het voor. Je wordt echt als een maatje gezien. Mensen kijken ernaar uit dat je langskomt.” ‘We maken iedere dag mensen blij’ is dan ook het motto van Stichting Lyvia. “De studenten krijgen weliswaar een vergoeding voor hun werk en het staat ook goed op je cv, maar zonder intrinsieke motivatie zou je het nooit lang vol houden”, benadrukt Astrid. “Er moet een klik zijn. We proberen dan ook zo lang mogelijk een student aan één en dezelfde persoon te koppelen.” Stichting Lyvia hoeft bovendien nauwelijks proactief studenten te werven, zo begrijp ik van Astrid en Lars. “We geven wel eens gastcolleges, maar het spreekt zich vooral rond.”
Welke doelen streeft Stichting Lyvia de komende jaren na?
Astrid is duidelijk: “Volgend jaar willen we het aantal hulpvragen verdubbeld hebben ten opzichte van dit jaar en uiteindelijk willen we marktleider worden in Limburg op het gebied van informele zorgverlening.”
Bedankt voor het lezen en mocht u vragen of opmerkingen hebben, aarzel dan niet om ons te contacteren.