Gezondheid en welzijn strekt verder dan alleen zorg zoals je die in ziekenhuizen vindt. Ook armoedebestrijding is een belangrijk aandachtspunt in deze sector, gezien het nadelige effect dat armoede kan hebben op het welbevinden van mensen. Om die reden spraken we met Juupu, een initiatief van Juul en Puck Knols en vader Ceriel. Juupu is een jongerenbeweging die zich inzet voor mensen die het niet zo breed hebben en door omstandigheden net buiten de boot vallen bij instanties als de voedselbank. Dat doen ze door te investeren in de rijkdom aan talenten van jongeren, want bij Juupu is het van, voor en door jongeren. Tijdens het interview gaf Juul aan dat hij en zijn zus met Juupu begonnen zijn in de tijd van de vluchtelingencrisis. Juul en Puck zijn het vanuit hun opvoeding gewend om naar een ander om te kijken en daarom wilden ze graag vrijwilliger worden in een azc. Vanwege hun jonge leeftijd was dat op dat moment niet mogelijk en zijn ze op zoek gegaan naar wat ze wél zouden kunnen doen. Door een feestje te houden voor een jarige vluchteling brachten ze de inwoners van de buurt en de vluchtelingen dichter bij elkaar en ontstond er wederzijds begrip. Dit heeft er uiteindelijk toe geleid dat ze samen met Serve the City in Maastricht zogenaamde community dinners zijn gaan verzorgen. Na een tijdje zijn ze hun eigen weg gegaan. Zo gingen ze met een kratje naar hun school om eten in te zamelen. Zo is Juupu gestart.
Wat is jullie beeld bij de huidige ontwikkelingen in de Limburgse zorg en welzijnssector? Wat zou beter kunnen volgens jullie?
Juul: “Als er één ontwikkeling is waar we kritisch op zijn, is het het feit dat we bij heel veel zaken het betrekken van jongeren toch een beetje missen. Want wij zijn ook heel erg voor jongerenrepresentativiteit.”
Als voorbeeld van een gebeurtenis waarbij ze zelf nog te weinig betrokken zijn, noemt Juul hun benoeming tot ambassadeur van de Sociale Agenda Limburg in 2019. Na hun benoeming hebben ze met de gedeputeerde een aantal malen gesproken maar toen corona zijn intrede deed werd dit contact steeds minder. Nu de corona crisis op zijn retour lijkt te zijn, is het nu ook het moment om dit contact weer te intensiveren en de verantwoordelijkheid te nemen die bij een rol als ambassadeur hoort.
Ceriel: “Toen wij begonnen in 2016 met Juupu waren jongeren nagenoeg niet vertegenwoordigd in het sociaal domein. Je sloot je aan bij een organisatie die veelal geleid werd door volwassenen en nam deel aan projecten die zij hadden bedacht. Tegenwoordig zijn er steeds meer organisaties en bedrijven die jongeren willen betrekken, maar zich te weinig realiseren dat jongeren zélf heel goed weten wat ze willen en hoe ze dat willen. Jongeren zijn proactief, betrokken, creatief en positief kritisch en steken hun mening niet onder stoelen of banken en dáár maken we bij Juupu dankbaar gebruik van. Dat maakt Juupu tot een volwaardige gesprekspartner die af en toe schuurt tegen het systeem.”
Waarin is de aanpak van Juupu vernieuwend?
Ceriel: “Tot op de dag van vandaag hanteren ze (red. Juul en Puck) het principe: als het er al is, hoeven wij het dus niet te bedenken, gaan we het dus ook niet doen. Als er iets is dat we kunnen ondersteunen, dan faciliteren we dat. En wat bleek, ze kwamen er na onderzoek online achter dat het idee van Juupu nog niet bestond.” Eén van de doelgroepen waar Juupu zich op richt is namelijk juist dié groep mensen die een tientje te veel verdienen om voor andere hulp in aanraking te komen, of mensen die door situaties als een echtscheiding of arbeidsongeschiktheid even financieel zwaar zitten. Mensen dus die door ongewenste, ongevraagde situaties geconfronteerd worden met armoede en die vrij eenvoudig terug in het zadel geholpen zouden kunnen worden.
Daarnaast is hun aanpak uniek omdat ze jongeren de creatieve vrijheid geven om alles binnen de organisatie te leiden, met de bijbehorende verantwoordelijkheden. Zo vormt dit gehele leer- en ervaringsproces misschien wel het meest waardevolle product van de beweging. Voor scholieren kan deelname aan Juupu bovendien dienen als een invulling van hun maatschappelijke stage.
Wat zijn de ambities voor de toekomst voor Juupu?
Op de vraag of ze zich ook landelijk willen inzetten met Juupu zegt Juul het volgende: “We zijn van mening -vanaf het begin af aan al, toen we met dat ene kratje naar de school gingen- dat ieder klein beetje dat wij doen, een waardig verschil is. Ieder steentje draagt iets bij. Dus we zijn al heel blij met de impact die we nu mogen hebben. Maar we nodigen vooral uit om de idealen van Juupu uit te dragen, of dat nou landelijk of wereldwijd is. Waar wij voor staan is dat jongeren gehoord worden, dat jongeren serieus genomen worden en dat jongeren ook geactiveerd worden om iets te doen. De inzamelingen, dat is van waaruit we zijn begonnen en dat dragen we ook graag uit, maar dat is niet iets dat we per se landelijk willen gaan doen. We zijn veel meer bezig met die idealen waar wij voor staan. […] We willen gewoon dat deze idealen zoveel mogelijk mensen kunnen bereiken. Daar gaan we voor. Als er één ideaal is waar wij voor staan, en dat klinkt heel gek, is het dat wij als organisatie niet meer hoeven te bestaan als het 2050 is, dat jongeren dan automatisch serieus worden genomen en dat de mensen die wij helpen automatisch in het systeem geholpen worden.”
Bedankt voor het lezen en mocht u vragen of opmerkingen hebben, aarzel dan niet om ons te contacteren.