In een tijd waarin de zorgsector voor immense uitdagingen staat, speelt digitale innovatie een cruciale rol. Maar hoe kunnen zorgorganisaties zich hierop voorbereiden? Het concept van digital innovation readiness biedt een antwoord. Tom Brandsma, buitenpromovendus op dit thema bij de Open Universiteit (OU), deelt zijn inzichten over het belang, de obstakels en de succesfactoren van digitale innovatie in de zorg.
Wat is digital innovation readiness en waarom is het zo belangrijk?
“Digital Innovation Readiness verwijst naar de mate waarin een zorgorganisatie in staat is om digitale innovaties te ontwikkelen en te implementeren. Dit is geen vast gegeven, maar een continu en dynamisch proces waarin organisaties zichzelf steeds verder ontwikkelen.” In de zorg is deze gereedheid essentieel vanwege toenemende vergrijzing, complexere zorgvragen en een tekort aan gekwalificeerde professionals. “Digitale technologieën kunnen namelijk een sleutelrol spelen in het anders organiseren van de zorg zodat deze ook in de toekomst toegankelijk en betaalbaar blijft, benadrukt Brandsma.
Welke obstakels komen zorgorganisaties tegen als het gaat om de implementatie van digitale innovaties?
“Zorgorganisaties lopen tegen verschillende hindernissen aan bij digitale innovatie. Eén van de grootste obstakels is bijvoorbeeld de digitale geletterdheid van zowel individuele zorgprofessionals als het management. Daarnaast is er vaak weerstand tegen digitale technologie, omdat deze als afstandelijk wordt gezien in een sector die draait om menselijk contact.” Daarnaast vormen ook basisvoorwaarden zoals een stabiele en modulaire IT-infrastructuur (denk aan betrouwbare wifi-verbindingen) en koppelbaarheid ook in deze tijd nog steeds vaak een bottleneck volgens Brandsma. Een derde obstakel is dat veel zorgorganisaties kampen met personeelskrapte, waardoor het lastig is om medewerkers tijd en ruimte te geven om te experimenteren met digitale technologie of om aan te sluiten bij een implementatie. Tot slot spelen financiële beperkingen en gebrek aan strategische focus (wat doe je wel en wat doe je niet) een rol.
In hoeverre speelt de cultuur van een zorgorganisatie een rol in het succes van digitale innovatie?
“Succesvol innoveren met digitale technologie vereist een cultuur waarin innovatie wordt gestimuleerd. De zorg is traditioneel vrij hiërarchisch georganiseerd, wat verandering en experimenteren kan belemmeren.” Brandsma benadrukt het belang van een platte organisatiestructuur waarin multidisciplinair samenwerken en het maken van fouten worden omarmd. Daarnaast is het cruciaal dat (top)management het goede voorbeeld geeft: een teamleider die zelf vasthoudt aan pen en papier en geen digitale mindset heeft, belemmert de digitale mindset binnen een afdeling/organisatie.
Wat zijn de belangrijkste vaardigheden en kennis die zorgprofessionals nodig hebben om succesvol te kunnen omgaan met digitale innovaties?
“Om succesvol met digitale innovaties te werken, hebben zorgprofessionals meer nodig dan alleen digitale vaardigheden. Het ontwikkelen van een digital mindset is essentieel: het vermogen om digitale technologie niet als bedreiging, maar als hulpmiddel te zien. Daarnaast helpt het om medewerkers scholing en experimenteerruimte te bieden, bijvoorbeeld door teams een innovatiebudget te geven waarmee ze zelf digitale oplossingen kunnen verkennen.”
Kun je enkele voorbeelden delen van zorgorganisaties die succesvol zijn in het bevorderen van digital innovation readiness?
Enkele zorgorganisaties lopen voorop in digitale innovatie. Zo wordt zorgorganisatie TanteLouise vaak genoemd als een koploper op dit gebied. Ook het Radboudumc, met het Reshape Center, is zo’n voorbeeld van een voorloper. Buiten de zorgsector kunnen organisaties ook leren van logistieke bedrijven zoals DHL en Picnic, die op slimme wijze digitale technologie inzetten om processen efficiënter te maken en de klant tijdig te bedienen.”
Concluderend…
De zorgsector staat op een kruispunt: digitalisering biedt enorme kansen, maar vraagt om strategische keuzes en een sterke innovatiecultuur. Door te investeren in IT-infrastructuur, het ontwikkelen van digitale vaardigheden en het stimuleren van een experimentele- en digitale mindset, kunnen zorgorganisaties zich klaarmaken voor de toekomst. Het werken aan digital innovation readiness is daarbij niet alleen een digitale, maar vooral ook een culturele transformatie.