Samen met mijn collega was ik te gast bij Mignon Schichel, PhD-onderzoekster bij de Universiteit Maastricht. Mignons onderzoek richt zich op actief ouder worden in seniorenvriendelijke gemeenten in de Euregio Maas-Rijn (EMR). Het Senior Friendly Communities project is door de Wereldgezondheidsorganisatie onlangs zelfs benoemd tot ‘good practice’ in Europa!
Wie is Mignon Schichel en wat houdt haar promotieonderzoek in?
Mignon heeft zowel de bachelor- alsook de research masteropleiding European Studies gevolgd. Vanuit haar persoonlijke achtergrond, gekenmerkt door een tweetalige opvoeding (Duits en Nederlands), heeft Mignon altijd interesse gehad in grensoverschrijdende samenwerking. Daarnaast vindt zij ook het snijvlak waar onderzoek en beleid elkaar raken interessant. Toen Mignon de kans kreeg om deze interesses te combineren in een promotieonderzoek hoefde ze niet lang na te denken.
Het promotieonderzoek is onderdeel van een breder project dat als doel heeft om seniorenvriendelijk beleid te maken voor mensen met dementie en ouderdomsdepressie, maar ook voor de mantelzorgers die deze mensen ondersteunen. Het project wordt gedragen door negen partners in de EMR, zowel vanuit de academische hoek als vanuit de gezondheidszorg. Daarnaast participeren 31 gemeenten uit heel Limburg en de Euregio.
Binnen het project worden gemeenten gestimuleerd om heel concrete interventies op te pakken. Bij de interventies gaat het om bestaande activiteiten die al plaatsvinden in de Euregio. Er is een sterke focus op het leren van elkaar. Interventies worden dan ook van het ene land naar het andere ‘vertaald’ en daarbij aangepast aan de specifieke context. In totaal gaat het momenteel om 15 activiteiten uit Nederland, Duitsland en België, zoals bijvoorbeeld een cursus voor medewerkers van een supermarkt die met dementerende klanten geconfronteerd worden of e-health interventies om mantelzorgers te ondersteunen. Een ander voorbeeld is een theater om te laten zien hoe het leven van een mantelzorger eruitziet, waarbij achteraf ook de discussie hierover wordt aangegaan.
Welke tussenresultaten zijn er al bereikt en wat zijn de doelen voor het komende jaar?
Vorig jaar zijn assessments met de 31 gemeenten afgenomen als een soort nulmeting om te bepalen waar men nu staat qua seniorenvriendelijk beleid. Gemeenten werden onder andere gevraagd wat er al op dit gebied wordt gedaan of waar men behoefte aan heeft. De meeste gemeenten waren meteen geïnteresseerd in het onderwerp, maar gaven tegelijkertijd aan hulp en advies nodig te hebben, met name bij het samenwerken met andere gemeenten over de grens. Vragen zoals “Met wie moeten we contact opnemen in het buurland?”, en, “Hoe zit het met de regelgeving in dat land?”, kwamen vaak naar voren. Vaak heel praktische zaken dus, waarbij dit project prima kan ondersteunen. Iedere gemeente heeft vervolgens een adviesrapport gekregen, maar er is ook een Euregionaal rapport geschreven om de overeenkomsten en verschillen tussen regio’s in kaart te brengen.
Het is nu nog te vroeg om te zeggen of een activiteit in het ene land beter werkt dan in een ander land, want de gemeenten zijn dit voorjaar pas begonnen met de implementatie van de activiteiten. Verschillen die desondanks nu al blijken zijn bijvoorbeeld dat Nederlandse gemeenten actiever lijken te zijn op het gebied van seniorenvriendelijk beleid dan de Belgische en Duitse gemeenten. Voor een groot deel heeft dit natuurlijk te maken met de wettelijke taken die Nederlandse gemeenten er door de hervorming van de langdurige zorg begin 2015 bij hebben gekregen.
Waren de werkzaamheden het afgelopen jaar veelal praktisch van aard, voor Mignon ligt de focus voor het komende jaar vooral op de vertaling naar wetenschappelijke artikelen. Zo wordt onder andere de opzet van de studie in een artikel omschreven om ook mensen uit andere Euregio’s te prikkelen voor dit onderwerp. Verder staat in oktober de Alzheimer Europe conferentie op de agenda, waar Mignon een presentatie over de resultaten tot nu toe zal geven.
Zijn er in Limburg en de Euregio al goede voorbeelden van dementievriendelijke gemeenten waar te nemen?
Roermond, tevens deelnemer aan dit project, is al langer bezig met een dementievriendelijk beleid, hetgeen zeker als een goed voorbeeld beschouwd kan worden. Een thema als beleid voor ouderdomsdepressie in de maatschappij is dan weer een nieuw onderwerp binnen álle gemeenten, al is ook dit thema, vergeleken met de buurlanden, al langer een hot topic in Nederland.
Op welke wijze zullen de projectresultaten worden verduurzaamd?
Aan het eind van de projectperiode wordt er nogmaals een assessment uitgevoerd ter evaluatie van de diverse activiteiten. Op basis hiervan zal een individueel duurzaamheidsplan per gemeente worden opgesteld, om te voorkomen dat onderwerpen in vergetelheid raken of beleid stopt. Daarnaast wordt er ook (nu al) gebruikt gemaakt van mystery guests die de gemeenten bezoeken, bellen of de website gebruiken om antwoorden op vragen met betrekking tot dementie en ouderdomsdepressie te krijgen. Op basis van deze evaluatie door mystery guests zijn al enkele kleine, praktische en goedkoop te implementeren adviezen aan gemeenten gegeven.
Zie voor meer info over het PhD-project van Mignon Schichel ook: www.linkedin.com/in/mignon-schichel
Bedankt voor het lezen en mocht u vragen of opmerkingen hebben, aarzel dan niet om ons te contacteren.